Eksperci z zagadnień związanych z rodzicielstwem twierdzą, że jeśli chcesz wychować wspaniałe dzieci, musisz być wobec nich wymagający i jednocześnie oferować mnóstwo ciepła, miłości i wsparcia.
Technicznym terminem określającym ten styl rodzicielstwa jest „rodzicielstwo autorytatywne”, ale nam bliższe jest inne określenie, używane przez autorkę „Grit” Angelę Duckworth, a mianowicie „Rozważne rodzicielstwo” (ang. „wise parenting”).
Spójrz na poniższy wykres:
Jeśli jesteś tylko wymagający, ale nie oferujesz przy tym wsparcia i ciepła – jesteś rodzicem autorytarnym (authoritarian parenting). Jeśli masz małe wymagania, a dajesz dużo wsparcia – jesteś rodzicem uległym/pobłażliwym (premissive parenting). Jeśli natomiast nie masz ani wysokich wymagań, ani nie oferujesz wsparcia i ciepła – jesteś rodzicem zaniedbującym (neglectful parenting); przy okazji tego typu rodzicielstwa tworzy się szczególnie toksyczny klimat emocjonalny.
Co to jest rozważne rodzicielstwo?
Rozważne rodzicielstwo (wise parenting) to bycie wymagającym i wspierającym. Rozważni rodzice mają wysokie oczekiwania, jednocześnie wychowują i reagują. Okazują szacunek dzieciom, jako istotom niezależnym i racjonalnym. I właśnie do tego wszyscy musimy dążyć w naszej rodzicielskiej podróży.
„W części wykresu – rozważne rodzicielstwo, rodzice dobrze oceniają potrzeby psychiczne swoich dzieci. Rozumieją, że dzieci potrzebują miłości, ograniczeń i swobody, aby osiągnąć swój pełny potencjał. Ich autorytet opiera się bardziej na wiedzy i mądrości niż na sile”
– Angela Duckworth
Dlaczego rozważne rodzicielstwo ma znaczenie?
W ciągu ostatnich czterech dekad naukowcy udowodnili, że dzieci rozważnych rodziców radzą sobie lepiej w życiu niż dzieci wychowywane w jakichkolwiek innych warunkach.
Na przykład, w jednym z badań psycholog Laurence Steinberg poprosił około dziesięciu tysięcy nastolatków o wypełnienie kwestionariusza dotyczącego zachowania ich rodziców. Odkrył, że niezależnie od płci, pochodzenia etnicznego, klasy społecznej czy stanu cywilnego rodziców, nastolatkowie z ciepłymi, pełnymi szacunku i wymagającymi rodzicami miały lepsze oceny w szkole, były bardziej samodzielne, przejawiały mniej stanów lękowych i przestępczych zachowań.
Co ważne, rozważne rodzicielstwo zachęca dzieci do naśladowania rodziców. Kiedy rodzice są kochający, pełni szacunku i wymagający, dzieci nie tylko pójdą za ich przykładem, ale będą ich szanować. Na przykład, w badaniach Angeli Duckworth wielu badanych -przejawiających wysoki poziom determinacji – powiedziało jej z dumą, że ich rodzice są dla nich wzorami do naśladowania i to ich podziwiają najbardziej.
Ciekawi Cię, czy jesteś rozważnym rodzicem?
Wypróbuj kwestionariusz opracowany przez psychologa i eksperta ds. rodzicielstwa Nancy Darling:
Wspierający: ciepły
- Mogę liczyć na moich rodziców, którzy pomogą mi, jeśli mam problem.
- Moi rodzice spędzają czas na rozmowie ze mną.
- Moi rodzice i ja robimy razem rzeczy, które sprawiają nam przyjemność.
- Moi rodzice nie lubią, gdy mówię im o swoich problemach.
- Moi rodzice rzadko chwalą mnie za postępy.
Wspierający: pełen szacunku
- Moi rodzice uważają, że mam prawo do własnego zdania.
- Moi rodzice mówią mi, że ich pomysły są poprawne i nie powinienem ich kwestionować.
- Moi rodzice szanują moją prywatność.
- Moi rodzice dają mi dużo swobody.
- Moi rodzice podejmują większość decyzji dotyczących tego, co mogę robić.
Wymagający
- Moi rodzice oczekują, że będę przestrzegać zasad obowiązujących w naszej rodzinie.
- Moi rodzice pozwalają mi robić to, na co tylko mam ochotę
- Moi rodzice wskazują mi, co i jak mógłbym zrobić lepiej.
- Kiedy robię coś złego rodzice mnie nie karzą.
- Moi rodzice oczekują, że dam z siebie wszystko, nawet gdy jest to trudne.
Z iloma z tych stwierdzeń zgodzi się Twoje dziecko bez wahania (z wyjątkiem tych napisanych kursywą)? Czy jest coś, nad czym mógłbyś jeszcze popracować?
Pamiętaj, nie ma idealnych rodziców. Każdy z nas roli rodzica uczy się samemu, każdego dnia i razu nie będzie „rozważnym rodzicem”, ale każdy może nim być, jeśli tylko włoży w to wysiłek 😊
Pozdrawiamy serdecznie,
Irina & Dawid