Czy kiedykolwiek byłeś tak pochłonięty jakimś zadaniem, że straciłeś poczucie czasu?
Wczoraj obserwowaliśmy, jak nasz 5-letni syn Max buduje „park wodny” z bloków magnetycznych. Tak bardzo podobało mu się konstruowanie basenów, zjeżdżalni, sal zabaw i ustawianie postaci Lego wokół „parku”, że w jego oczach widać było całkowitą koncentrację. Nie przeszkadzał mu nawet jego młodszy brat, próbujący zwrócić na siebie uwagę rzucając w niego zabawkami. Max po prostu “płynął”.
Czym jest flow (przepływ)?
„Przepływ” to magiczny stan umysłu, w którym jesteś całkowicie pochłonięty tym, co robisz. Wydaje się, że czas mija szybko, a ty jesteś tak skoncentrowany, że nawet nie zauważasz, co się wokół ciebie dzieje. I to jest niesamowite.
Czy wiesz, że możesz doświadczyć stanu flow/przepływu praktycznie we wszystkim, co robisz?
Jedną z naszych ulubionych książek, która zmieniła w nas podejście do życia i rodzicielstwa, jest „Flow: psychologia szczęścia”. Jej autor – Mihaly Csikszentmihalyi – jest jednym z bardziej uważanych światowych naukowców zajmujących się tematyką szczęścia, kreatywności i dobrego samopoczucia. W rzeczywistości jest ojcem ruchu Psychologii Pozytywnej i jako pierwszy zidentyfikował i zbadał „przepływ” oraz jego rolę we wszystkich aspektach życia ludzkiego.
Podczas badań Mihaliy zapytał tysiące ludzi o to, jak się czuli w tych momentach swojego życia, w których osiągali najlepsze wyniki za swoje działania. Odpowiedzi brzmiały: „To było jak unoszenie się na wodzie”, „Niósł mnie strumień” – i tak narodziła się koncepcja „przepływu”.
Csikszentmihalyi definiuje “przepływ” jako:
“Stan, w którym ludzie są tak zaangażowani w jakieś działalnie, że wszystko inne wydaje się nie mieć znaczenia; to doświadczenie jest tak przyjemne, że będą kontynuować daną czynność nawet przy dużych kosztach, dla samego wykonywania tej czynności.”
Jak osiągnąć stan flow (przepływu)?
Według badań, działanie, które stanowi wyzwanie mniej więcej równe poziomowi twoich umiejętności, pozwoli ci doświadczyć „przepływu” i stać się o wiele szczęśliwszym.
Aby sobie to wyobrazić, spójrz na wykres poniżej.
Na osi X znajduje się nasz poziom umiejętności. Oś Y przedstawia poziom wyzwania.
Każda czynność, którą wykonujesz, wypadłaby w konkretnym punkcie na wykresie. Ten punkt zależy od tego, jak trudna jest czynność (dla ciebie) i jakich umiejętności wymaga.
Jeśli wyzwanie jest na wysokim poziomie, ale twoja umiejętność na niskim, wtedy odczuwasz niepokój. Jeśli natomiast poziom twoich umiejętności jest wysoki, a poziom wyzwania jest niski – nudzisz się.
Jak możesz się domyślić, idealnym punktem będzie ten znajdujący się w obszarze „Flow Channel”, czyli w „Kanale Przepywu”. W tym miejscu Twój poziom umiejętności odpowiada wyzwaniu. To tutaj doświadczysz „przepływu” i będziesz najszczęśliwszy.
Przykład:
Zdecydowałeś, że chcesz się nauczyć rysować. Na początku rysujesz kilka podstawowych figur i obiektów np. dom, samochód czy drzewo. Następnie możesz zacząć eksperymentować z różnymi kształtami i kolorami, a nawet wypróbować proste wideo samouki na youtube (tak właśnie robimy, gdy chłopcy proszą o narysowanie dla nich auta McQueena). W tym momencie wyzwanie pasuje zarówno do Twoich umiejętności, jaki i umiejętności Twojego dziecka – „Płyniecie”.
Gdy z czasem rozwiniesz swoje umiejętności rysowania i technicznie zaczną one przekraczać wyzwanie – nudzisz się. Co wtedy robisz? Szukasz trudniejszego zadania (np. możesz wypróbować inne techniki, nowe narzędzia do rysowania i starać się narysować coś bardziej skomplikowanego).
Możesz też zdecydować się na narysowanie kopii Mona Lisy. Ale uwaga: ponieważ twoje umiejętności nie pasują jeszcze do wyzwania, najpierw zepsujesz swoje pierwsze płótno, potem kolejne, aż poziom „lęku” osiągnie punkt, w którym odejdziesz od stanu „przepływu” (i od swoich zmysłów :)). Aby wrócić do „Kanału Przepływu”, musisz wybrać mniej wymagający cel i strategię, która pozwoli Ci stopniowo ulepszać swoje umiejętności, aż dorównają wyzwaniu Mona Lisy 😊
Jak widzisz, mechanizm jest dość prosty. Następnym razem, gdy czujesz się znudzony podczas wykonywania czynności, podnieś poziom wyzwania. Jeśli natomiast czujesz niepokój, zmniejsz poziom wyzwania, aby poczuć się bardziej komfortowo i móc rozwijać swoje umiejętności.
Chcesz częściej doświadczać „przepływu” w życiu i zwiększyć poziom swojego szczęścia?
Oto cztery proste kroki:
- Ustaw cel, który skupi Twoją uwagę,
- Postaw na taki cel, który będzie wystarczająco trudny (pamiętaj o „Kanale Przepływu”),
- Wyeliminuj czynniki rozpraszające (np. telefon 😉 )
- Pozwól sobie w pełni „zanurzyć się” w tym doświadczeniu.
Płyń, ciesz się i bądź szczęśliwy.
Jeżeli chcesz się podzielić własnym doświadczeniem lub napisać, co myślisz na temat „przepływu”, czekamy na Twój komentarz.
Pozdrawiamy serdecznie,
Irina & Dawid