Upór: Potęga pasji i wytrwałości – książka w skrócie
Grit: The Power of Passion and Perseverance
Angela Duckworth
Wydawca: Vermilion; 10. edycja (4 maja 2017)
O autorce:
Dr Angela Duckworth jest laureatką nagrody MacArthur Fellow z 2013 roku i profesorem psychologii na Uniwersytecie Pensylwanii. Jest ekspertem w zakresie kompetencji spoza zakresu IQ, takich jak wytrwałość czy samodyscyplina. Jest też założycielką Character Lab (instytucji promującej rozwój wytrwałości w kulturze amerykańskiej). Tak naprawdę jest pionierem nauki o determinacji. Była doradczynią w Białym Domu, Banku Światowym. Z jej wiedzy korzystały też narodowe drużyny sportowe i czołowi dyrektorzy wielkich firm. Jej prelekcję na konferencji TED na temat determinacji obejrzało ponad 16 milionów osób (sprawdź tutaj)
O książce:
Determinacja jest sekretnym składnikiem sukcesu. Pozwala ludziom robić to, co kochają, znajdować sens w życiu i, co najważniejsze, trzymać się tego przez długi okres czasu i dzięki temu być szczęśliwymi. W tej wspaniałej książce dr Duckworth łączy swoje badania z pracą wielu innych mistrzów psychologii pozytywnej (od Martina Seligmana i Mihaly Csikszentmihalyi po Andersa Ericssona, Gabrielle Oettingen i Carol Dweck). Przytacza także mnóstwo inspirujących historii ludzi, będących wzorami determinacji, prowadząc nas przez kluczowe aspekty wytrwałości i ucząc nas, jak możemy ją pielęgnować w naszym życiu oraz w życiu tych, których kochamy i których wychowujemy.
Najistotniejsze koncepcje przedstawione w książce:
Co to jest wytrwałość i dlaczego ma tak ogromne znaczenie?
Angela Duckworth prowadzi badania nad potęgą determinacji w West Point (Akademii Wojskowej Stanów Zjednoczonych). Na początku nowi kadeci muszą tam przejść letni program szkoleniowy, zwany dosłownie „Koszarami Bestii” (Beast Barracks), albo po prostu „Bestią”. To prawdziwa szkoła życia!
Przez dwa miesiące owi kadeci (którzy spędzili niemal dwa lata próbując dostać się do West Point) przechodzą niezwykle trudną inicjację, mającą pomóc im „przemienić się z niedoświadczonego kadeta w żołnierza”.
Już w ciągu tych siedmiu tygodni wielu kadetów rezygnuje. Psychologowie wojskowi od dziesięcioleci próbowali znaleźć zatem odpowiedź na napytanie, jaki typ osobowości odpadnie i… nie znaleźli go ☺ Chociaż opracowane przez nich obliczenia, dające tzw. całkowity wynik kandydata, przewidywały kto będzie dobrze radzić sobie w ciągu czterech lat w West Point, nie przewidywały kto faktycznie ukończy szkołę.
I oto nadchodzi Angela Duckworth ze swoją Skalą Uporu (test z 10 pytaniami – rozwiąż go tutaj). Ten prosty test dostarczył najdokładniejszych odpowiedzi na pytanie, kto ukończy szkołę.
Jak mówi dr Duckworth:
„Połowa pytań dotyczyła determinacji. Pytano, jak bardzo dana osoba zgadza się ze stwierdzeniami typu: ‘Przezwyciężam niepowodzenia, aby sprostać ważnemu wyzwaniu’ czy ‘Kończę wszystko, co zacznę’. Druga połowa pytań dotyczyła pasji. Zapytano respondentów, czy ich zainteresowania zmieniają się z roku na rok i do jakiego stopnia mają obsesję na punkcie jakiegoś pomysłu lub projektu przez krótki okres, a później tracą do tego zapał”
Pasja + wytrwałość = UPÓR (Determinacja 🙂
Talent ma znaczenie, ale wysiłek liczy się podwójnie
„Pracowałam nad teorią psychologii sukcesu, odkąd Martin (Martin Seligman – ówczesny wykładowca autorki) skarcił mnie, za jej brak. Mam całe strony schematów, które wypełniają kilkanaście zeszytów laboratoryjnych. Po trwających ponad dekadę rozmyślaniach, czasem samotnych, a czasem we współpracy z bliskimi współpracownikami, w końcu opublikowałam artykuł, w którym przedstawiam dwa proste równania wyjaśniające, w jaki sposób talent przeradza się w sukces.
Oto one:
talent x wysiłek = umiejętność
umiejętność x wysiłek = sukces
Talent to szybkość, z jaką rozwijają się Twoje umiejętności, gdy wkładasz wysiłek. Sukces jest konsekwencją wykorzystania nabytych umiejętności. Oczywiście okoliczności – na przykład wspaniały nauczyciel – też mają ogromne znaczenie (może nawet większe niż cechy osobiste). Moja teoria nie odnosi się jednak do zewnętrznych czynników, ani do tzw. szczęścia w życiu. Mówi o psychologii sukcesu, ale ponieważ psychologia nie jest całym światem, jest niekompletna.
Mimo to uważam, że teoria ta jest przydatna. Mówi ona, że jeśli weźmiemy pod uwagę pewne osoby w identycznych okolicznościach, ich osiągnięcia zależeć będą tylko od dwóch rzeczy: talentu i wysiłku. Talent – szybkość doskonalenia umiejętności – jest absolutnie ważny, ale wysiłek liczy się podwójnie. Wysiłek buduje umiejętności. Jednocześnie wysiłek sprawia, że umiejętności są produktywne”.
Wysiłek wkładany w pielęgnowanie naszego talentu → nasze umiejętności.
Wysiłek wkładany w przekazanie światu naszych umiejętności → nasz sukces.
Prosta zależność, która dużo mówi o psychologii sukcesu. Jak widzisz, wysiłek liczy się podwójnie.
Angela popiera swoją teorię wieloma badaniami. Jednocześnie podaje mnóstwo ciekawych przykładów pokazujących, jak często ludzie starający się przezwyciężyć brak talentu odkrywają niezwykłą moc wysiłku (przeczytaj książkę, aby znaleźć te inspirujące historie).
Dr Duckworth kilkakrotnie cytuje w swojej książce na przykład Willa Smitha, który mówi:
„Nigdy tak naprawdę nie uważałem siebie za szczególnie utalentowanego… Za moimi sukcesami stoi śmieszna, chora etyka pracy”
albo:
„Jedyną rzeczą, która mnie wyróżnia jest to, że nie boję się paść trupem na bieżni. Nie da się pracować bardziej i kropka. Możesz być bardziej utalentowany niż ja, możesz być mądrzejszy ode mnie, możesz być seksowniejszy ode mnie. Możesz mieć to wszystko. Możesz mnie przebić w dziewięciu kategoriach. Ale jeśli wejdziemy razem na bieżnię, są tylko dwie opcje: ty wysiadasz pierwszy albo ja umrę. Proste”
Według Angeli Duckworth możemy rozwijać siłę „od wewnątrz” (zainteresowanie + praktyka + cel + nadzieja) lub „od zewnątrz” (interakcja z innymi ludźmi, takimi jak rodzice, nauczyciele, przyjaciele).
Pasja, która trwa
„Według mnie, pasja to nie tylko to, na czym zwyczajnie ci zależy. Chodzi też o to, by zależało ci na tym samym, ostatecznym celu w trwały, wierny, niezmienny sposób. Nie jesteś przy tym kapryśny, niestały. Każdego dnia budzisz się z tymi samymi pytaniami w głowie, z którymi zasnąłeś. W pewnym sensie zmierzasz w tym samym kierunku, zawsze gotowy do zrobienia nawet najmniejszego kroku do przodu, nie zbaczasz ze swojej ścieżki, by obrać jakiś inny cel. W skrajnym przypadku można by nazwać twoje zaangażowanie obsesją. Większość twoich działań nabiera znaczenia w momencie, kiedy stają się one wierne ostatecznemu celowi, życiowej filozofii. Masz jasno uporządkowane priorytety”.
Ludzie będący wzorami determinacji mają właśnie taką prawdziwą pasję, której są oddani przez długi czas. Ich pasja jest jak kompas, który prowadzi ich przez całe życie. To nie jest tzw. pasja fajerwerkowa, która pojawia się i znika. Wytrwali ludzie mają wysoki cel (cel życiowy, misję), a ten napędza wszystkie ich inne cele (jak kaskada).
„Pasja do pracy, to odkrywanie – krok po kroku. Po nim następuje duży rozwój, który całe życie pogłębiamy”
Tak więc upór polega na „zakochaniu się” w tym, co się robi (w pasji), a nie tylko na „zauroczeniu”.
Jeśli zmagasz się ze zdefiniowaniem swojej pasji-kompasu, musisz zacząć od początku: od odkrywania.
„Zadaj sobie kilka prostych pytań: ‘O czym lubię myśleć? Gdzie wędruje mój umysł? Na czym mi naprawdę zależy? Co jest dla mnie najważniejsze? Jak lubię spędzać czas?’ I odwrotnie: ‘Co uważam za absolutnie nie do zniesienia?’ Jeśli trudno ci odpowiedzieć na te pytania, spróbuj przypomnieć sobie czasy, kiedy byłeś nastolatkiem, czyli etap życia, w którym zwykle pojawiają się zainteresowania zawodowe. Gdy tylko przyjdzie Ci na myśl jakiś nawet ogólny kierunek, musisz wywołać rodzące się w tobie zainteresowania. Zrób to, wychodząc w świat i działając ”.
Rozwijaj swój upór:
„Kiedy ludzie z czegoś rezygnują, robią to z jakiegoś powodu. A tak naprawdę z różnych powodów. Zanim rzucisz coś, czym się właśnie zajmujesz, przez Twoją głowę być może przejdzie któraś z poniższych myśli:
‘To nudne’
‘To nie jest warte mojego wysiłku’
‘To nie jest dla mnie ważne’
‘Nie potrafię tego zrobić, więc lepiej dam sobie spokój’
Nie ma w tych myślach nic złego – moralnie, czy w jakimkolwiek innym sensie. W tym rozdziale starałam się pokazać, że nawet ludziom będącym wzorami determinacji zdarza się poddać. Ale im wyższy cel (idea), tym usilniej starają się go zrealizować. Przede wszystkim, wzory determinacji nie zmieniają swoich kompasów: jeśli chodzi o jeden, niezwykle ważny cel, który kieruje prawie wszystkimi innym działaniami, tacy ludzie oddalają od siebie powyższe stwierdzenia.(…) Badania pokazują cztery psychologiczne cechy, wspólne dla wszystkich prawdziwych wzorów determinacji. Te cechy przeciwstawiają się wymienionym powyżej ‘myślom-zniechęcaczom’ i rozwijają się z biegiem lat w określonej kolejności ”.
Ludzie porzucają różne rzeczy, ale najwytrwalsze osoby nie rezygnują z tych najwyższych celów, wyznaczonych przez ich kompas. I to sprawia, że są uparci.
Oto owe cztery psychologiczne cechy, które możemy pielęgnować, aby rozbudzać w sobie wytrwałość (podejście odwrócone):
Zainteresowanie + praktyka + cel (idea) + nadzieja
Zainteresowanie:
Aby odkryć swoją prawdziwą pasję, musisz najpierw rozwinąć swoje zainteresowania. Musisz mieć silną motywację wewnętrzną. Coś, co naprawdę cię rozpala. Nie będziesz wkładać nieustannie wysiłku w coś, czym jesteś zainteresowany tylko trochę lub tylko dlatego, że ktoś inny chce, abyś to robił. Wszystko zaczyna się od interakcji ze światem zewnętrznym – zacznij eksperymentować z różnymi rzeczami i znajdź drogę do wyzwolenia swoich zainteresowań. Przydałaby się też do tego dobra ekipa kibiców (rodziców, nauczycieli, trenerów, rówieśników), którzy zapewniliby ciągłą stymulację i konstruktywną informację zwrotną.
Dr Duckworth ma przy tym przekaz dla wszystkich rodziców:
„Przed ciężką pracą jest zabawa. Zanim ci, których pasja jeszcze całkowicie nie pochłonęła, będą gotowi spędzać godziny dziennie na pilnym doskonaleniu umiejętności, muszą mieć najpierw czas na wygłupianie się, wzbudzanie, a następnie pobudzanie zainteresowań. Oczywiście rozwijanie zainteresowania wymaga czasu i energii, a także pewnej dyscypliny i poświęcenia. Ale na tym najwcześniejszym etapie nowicjusze nie mają obsesji na punkcie doskonalenia. Nie myślą o przyszłości. Nie wiedzą, jaki będzie ich najważniejszy, zorientowany na życie cel. Najbardziej ze wszystkiego, dobrze się bawią ”.
I pamiętaj, badania pokazują, że dzieci mający większą autonomię, wykazują wyższy poziom wewnętrznej motywacji i częściej przekształcają swoje zainteresowania w pasję-kompas.
Praktyka:
Jak możesz się domyślić, sama pasja nie wystarczy. Musisz zakasać rękawy i wziąć się do pracy. Angela Duckworth powołuje się na badania Andersa Ericssona na temat „ćwiczeń celowych” (i łączy je z teorią „Przepływu”, której twórcą jest Csikszentmihalyi). Zwraca uwagę, że jednym z kluczowych elementów wytrwałości jest umiejętność zdyscyplinowania siebie tak, by każdego dnia wstawać z nastawieniem: „Bez względu na to ile pracy będę musiał w to włożyć, chcę się doskonalić!”. Wytrwali ludzie ćwiczą celowo i doświadczają większego przepływu. Ćwiczenia celowe to nawyk.
Jeśli zastanawiasz się, co cechuje ćwiczenia celowe, oto odpowiedź: jasno określony cel, pełna koncentracja i wysiłek, natychmiastowa i pouczająca informacja zwrotna, powtarzanie z refleksją (skierowane na doskonalenie).
Cel, idea:
Jeśli chcesz przekuć swoją pasję w prawdziwy sukces i budować niezachwialną wytrwałość, musisz mieć prawdziwy cel (ideę). Powinieneś uczynić swój cel większym „od siebie”, takim który ma znaczenie i pozytywny wpływ nie tylko na nas, ale także i na innych.
„Zainteresowanie ma kluczowe znaczenie dla podtrzymywania pasji w dłuższej perspektywie. Podobnie jest z nawiązywaniem kontaktów i pomaganiem innym”
I nigdy nie jest za wcześnie, ani za późno, aby zacząć pielęgnować w sobie potrzebę posiadania celu. Możesz zacząć od zastanowienia się nad tym, jak Twoja praca, którą już wykonujesz, może pozytywnie wpłynąć na społeczeństwo. Albo zastanów się, jak możesz zmienić swoją obecną pracę, aby wzmocnić jej związek z Twoimi podstawowymi wartościami (może nawet w mały, ale znaczący sposób).
Nadzieja:
Determinacja zależy od oczekiwań jakie masz co do swojej przyszłości (czy ma być ona lepsza niż teraźniejszość?) i od tego, czy masz moc, by taką ją uczynić, jeśli włożysz w to odpowiedni wysiłek. Jest to rodzaj wytrwałości „wychodzący naprzeciw okazji” – kiedy czujemy, że możemy osiągnąć to, czego chcemy. Uparci ludzie są optymistami. Tutaj Duckworth odwołuje się do badań Martina Seligmana i łączy jego koncepcję z badaniami nad rozwojowym sposobem myślenia (Growth mindset): „Chcesz być pełen nadziei i determinacji? Pielęgnuj rozwojowy sposób myślenia!”
Rodzicielstwo rozwijające wytrwałość
„Wiele skrupulatnie zaplanowanych badań przeprowadzonych w ciągu ostatnich czterdziestu lat wykazało, że dzieci psychologicznie rozsądnych rodziców radzą sobie lepiej niż dzieci wychowywane w jakichkolwiek innych warunkach domowym.
Na przykład w jednym z badań Larry’ego (Larry Steinberg – psycholog) około dziesięć tysięcy amerykańskich nastolatków wypełniło kwestionariusz dotyczący zachowania swoich rodziców. Bez względu na płeć, pochodzenie etniczne, pozycję społeczną czy stan cywilny rodziców, nastolatkowie mający ciepłych, pełnych szacunku i wymagających rodziców, otrzymywali lepsze oceny w szkole, byli bardziej samodzielni, rzadziej cierpieli na lęki i depresje, a także rzadziej dopuszczali się przestępczych zachowań”.
Wcześniej, w swojej książce Angela Duckworth tak definiuje swój główny cel: „Wykorzystać naukę o psychologii do tego, by pomogła ona dzieciom w jak najlepszym rozwoju”. Mówi, że wytrwałość zaczyna się od rodzicielstwa, a badania całkowicie potwierdzają tę teorię. Uparci ludzie mają rodziców, którzy w rozważny sposób podchodzą do kwestii wychowawczych.
Rozważni rodzice są ciepli i jednocześnie wymagający. Mają wysokie wymagania wobec dzieci, ale oferują im przy tym pełne wsparcie. Są „dokładnymi sędziami psychologicznych potrzeb swoich dzieci. Rozumieją, że dzieci potrzebują miłości, ograniczeń i swobody, aby osiągnąć swój pełny potencjał. Ich autorytet opiera się na wiedzy i mądrości, a nie na sile”.
Jednocześnie, jeśli naprawdę poważnie myślisz o pielęgnowaniu wytrwałości u swoich dzieci, musisz być dla nich wzorem do naśladowania.
W praktyce, by pielęgnować tzw. rozważne rodzicielstwo, Dr Duckworth i jej rodzina stosują coś, co nazywają „zasadą trudnych rzeczy”. Krótko mówiąc, wszyscy członkowie rodziny wybierają jakąś trudną do opanowania rzecz (rodzice i dzieci). Następnie zasady są następujące:
- Każdy musi codziennie ćwiczyć celowo
- Każdy musi skończyć to, co zaczął. Może rzucić daną rzecz pod warunkiem, że dotrze do „naturalnego punktu zatrzymania” (np. skończy się semestr, ukończy opłaconą część kursu itp.) – a nie w połowie, tylko dlatego, że miał zły dzień
- Każdy sam wybiera swoją trudną rzecz i musi nią być wewnętrznie zainteresowany
A teraz 3 zadania dla Ciebie:
- Zastanów się co jest Twoją pasją-kompasem (pamiętaj: wytrwałość rodzi się z pasji!) Jak możesz pomóc swoim dzieciom rozwijać w nich zainteresowania?
- Zostań wytrwałym rodzicem – rozwijaj swoją wytrwałość od wewnątrz i kształtuj ją u swoich dzieci (np. wypróbowując „zasadę trudnych rzeczy”)
- Pielęgnuj rozwojowy sposób myślenia